به نقل از «تسنیم»

برگ سبز روزنامه‌ای از دوران سلطنت محمد علی شاه قاجار ‌+ تصویر

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۷۴۸۸۸۴

قدیمی‌ترین روزنامه اردبیل که در کتاب‌های مربوط به مطبوعات از آن نام برده شده، روزنامه برگ‌سبز است که در دوران سلطنت محمد علی شاه قاجار منتشر شده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، علاقه‌مندی به کارهای فرهنگی در اردبیل دارای سابقه طولانی بوده و این شهر ملقب به دارالارشاد از نخستین شهرهای ایرانی است که دارای چاپخانه و روزنامه بوده است؛ بنا به نوشته دایرة المعارف فارسی مصاحب، اردبیل در ردیف تهران، تبریز، اصفهان، شیراز، مشهد، رشت و ارومیه از جمله شهرهای ده‌گانه ای بوده که زودتر از شهرهای دیگر چاپخانه در آن‌ها تأسیس شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ایامی که شهرهایی نظیر کرمانشاه، کرمان، همدان، کاشان، قزوین و ساری فاقد چاپخانه بودند، نخستین چاپخانه اردبیل به نام مطبعه احمدیه در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه در سال 1323 هجری قمری توسط جد خانواده نیر احمدی یعنی آقا سید احمد در سرای حاجی رحیم تأسیس شد.

وجود این چاپخانه سنگی عامل مهمی در فعالیت‌های فرهنگی شهر شد که مهم‌ترین آن چاپ روزنامه‌ای به نام برگ سبز در اوایل سال 1326 هجری قمری که در 89 سال پیش به چاپ رسیده است.

مدیر مؤسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اردبیل اظهار داشت: قدیمی‌ترین روزنامه اردبیل که در کتاب‌های مربوط به مطبوعات از آن نام برده شده، روزنامه برگ‌سبز است که در دوران سلطنت محمد علی شاه قاجار منتشر شده است.

محمود هدایتی افزود: در لغت‌نامه دهخدا (ج16 - ص387) در مبحث جریده‌نگاری از این روزنامه اسم برده و اینگونه بیان شده است که این جریده به مدیریت فضل الله شیخ الاسلام‌زاده در 1326 هجری قمری در اردبیل هر پانزده روز منتشر می‌شد.

وی تصریح کرد: ادوارد براون، مستشرق معروف و طبیب انگلیسی که سهم عمده‌ای در شناساندن ایران و ادبیات آن به اروپائیان دارد، در صفحه 55 کتاب جراید و اشعار ایران جدید مدیر و نویسنده روزنامه برگ‌سبز را آقا میراحمد عنوان کرده است.

مدیر مؤسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل بیان کرد: آقای جودت هم می‌نویسد که این روزنامه در اوایل انقلاب مشروطه از طرف جمعیتی به نام انجمن اتحاد ترقی در اردبیل منتشر می‌شد.

هدایتی گفت: سر لوحه شماره دوم تاریخ انتشار این شماره را 28 ربیع المولود 1326 نشان می‌دهد و قید می کند عجالتاً هفته ای دو بار طبع می شود، که معلوم می‌شود ادوارد براون در ذکر تاریخ تأسیس و فاصله انتشار شماره‌ها و مدیر آن دچار اشتباه شده و بعدها این اشتباه به محققان دیگر نیز انتقال یافته است.

وی افزود: سرلوحه روزنامه در وسط دارای نشان شیر و خورشید است؛ مدیر آن میرزا فضل‌الله شیخ الاسلام زاده، محل توزیع آن کاروانسرای حاج شیخ الاسلام زاده (احتمالاً همان سرای حاج رحیم که آقاب بابا صفری نوشته است)، عنوان تلگرافی آن جریده برگ سبز، قیمت تک شماره آن در اردبیل دو شاهی و در دیگر شهرهای ایران سه شاهی بوده است.

مدیر مؤسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل اظهار داشت: با مشاهده سرلوحه این روزنامه استنباط می‌شود که این روزنامه در خارج از کشور نیز خوانندگانی داشته، به طوری که آبونه سالیانه آن که شامل صد نسخه بوده در کشور روسیه 4 منات، در کشور عثمانی 40 قروش و در کشورهای اروپایی 10 فرانک قید شده است.

شعار روزنامه عبارت بوده است از اتحاد و اتفاق و بیت معروف:

برگ سبزی است تحفه درویش

چه کند بینوا همین دارد

انتهای پیام/

R41374/P1377/S6,49/CT7

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۷۴۸۸۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه خنجر شمر به قصر محمدیه رسید؟

همشهری آنلاین- صفورا صادقی: محله محمودیه واقع در منطقه یک تهران مانند دیگر نقاط شمال تهران به دلیل داشتن آب و هوای خوش و قناتهایش مورد توجه دودمان قاجار قرار داشت. محله محمودیه که ایستگاهی به همین نام در خیابان ولیعصر دارد، از شمال به زعفرانیه، جنوب به بزرگراه چمران، شرق به الهیه و از غرب به محله ولنجک و اوین محدود می‌شود وجزء مناطق گران و لوکس تهران است.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

در سال‌های دور نام این محله محمدیه بود که به خاطر وجود قصر محمدشاه قاجار بود که بعد از فوت او به قصر شوم معروف شد. تغییرات محله و تاریخچه آن را نصرالله حدادی، تهران‌شناس، چنین توضیح می‌دهد: «اواخر سلطنت محمدشاه قاجار، صدراعظم او حاج میرزا آقاسی که جزو ملاکان بزرگ تهران بود، اراضی این منطقه را به شاه بخشید تا درآن قصر و باغی بسازند و شاه به آنجا نقل مکان کند. پس از ساخته شدن قصر و سکونت محمدشاه در آن، بیماری شاه شدت گرفت و از دنیا رفت. به همین علت بود که این قصر بین اهالی شوم و بدشگون خوانده شد. طوری که اعتماد السلطنه می‌نویسد:«ناصرالدین شاه سر ناهار فرمودند می‌خواهم باغ فردوس را ۲۰ هزار تومان بخرم. من عرض کردم که شاه مرحوم در قصر محمدیه نزدیک باغ فردوس مرحوم شد، من به دلم بد آمد. شما آنجا را ابتیاع نفرمایید. عجب این حرف موثر شد. فی‌الفور به هم خورد.» (روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، شعبان ١٣٠٢هجری قمری) به این ترتیب منحوسی باغ محمدیه تا باغ فردوس را هم دربرمی‌گرفت.»

حدادی ادامه می‌دهد: «حاج ملاعباس ایروانی ملقب به حاج میرزا آقاسی که بعد از مرگ قائم مقام فراهانی ردای صدارت دربار محمدشاه را به تن کرد، در تهران و ایران یکهزار و سیصد و سی و هشت بلوک و قریه و آبادی و مزرعه داشت و از ملاکین بزرگ ایران بود. از جمله املاک وی بازار عباس آباد، محله کنونی دکتر بهشتی و اراضی عباس آباد و حتی مالک اولیه منطقه قیطریه نیز حاج میرزا آقاسی بوده است. وی نفوذ زیادی در دربار قاجار داشت به‌طوری که با توطئه سفیر انگلیس قائم مقام فراهانی را در باغ نگارستان به قتل رساندند. حاج میرزا آقاسی در سال آخر حیات محمدشاه تمام املاک خود را به شاه هبه کرد که بعد از شاه جزء ثروت پسرش ناصرالدین شاه شد که به اصطلاح به آن «خالصجات حکومتی» می‌گفتند.

قصر محمدیه بعد از مرگ محمدشاه مورد بی توجهی خاندان قاجار قرار گرفت و بعد از سالها مخروبه شد تا اینکه «محمدرحیم خان علاء‌الدوله» آن را خرید و به «محمودعلاءمیر» که به احتشام السلطنه معروف بود سپرد. محمودخان علاءمیر عمارتی نو ساخت و نام آن را عوض کرد تا خاطره بدشگونی آن را از اذهان پاک کند و نام قصر و محله را به محمودیه تغییر داد. خاندان علاءالدوله به شقاوت و بیرحمی شهرت داشتند به طوری که یک ضرب‌المثل در تهران رواج یافت با این مضمون که "خنجر شمر در خانه علاء‌الدوله است".»

نام محمودیه هم اکنون بر این محله ماندگار شده است. و اما داستان محله محمودیه در این مقطع به پایان نرسید بعد از چند سال فردی سوئیسی به نام دکتر «اشتمپ» که دندانپزشک مخصوص دربار احمدشاه قاجار بود کلیه این اراضی را خریداری و آن را به قطعات کوچک‌تری تقسیم کرد و به خارجی‌هایی که برای ماموریت نظامی یا فرهنگی به ایران آمده بودند فروخت. و این گونه محله جدید محمودیه شکل گرفت. پس از خیابان‌کشی و مشخص شدن مناطق تهران در دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی این محله جزء منطقه یک شهری شد و ساخت و سازهای جدید در آن بوجود آمد.

اکنون شاید اثری از آن عمارت و باغ‌های ییلاقی درباریان اثری نباشد ولی همچنان در اختیار اقشار مرفه جامعه است. برج‌ها و آسمان خراش‌هایی که خودنمایی می‌کنند گواه این مطلب است.

کد خبر 843082 برچسب‌ها منطقه ۱ شهردارى تهران